16 / 92
14
Mając udokumentowane złoże kopaliny można przystąpić do prac projektowych (
etap 2
) określających sposób
eksploatacji, zasoby, które zostaną wydobyte i maszyny wykorzystane w tym procesie. Wyniki tych prac pozwalają na
przeprowadzenie procedury formalno-prawnej, której efektem końcowym jest uzyskanie koncesji na wydobywanie
kopaliny ze złoża.
Na
etapie 3
następuje budowa niezbędnej infrastruktury technicznej kopalni odkrywkowej, przygotowuje się te-
ren do budowy wyrobiska odkrywkowego poprzez usunięcie wszelkich elementów znajdujących się na nim (w przy-
padku gruntów leśnych będzie to wycinka drzew i karczowanie pni). Następnie zdejmuje się warstwy gruntu przykry-
wające złoże (nadkład). Proces ten nazywany jest udostępnieniem złoża. Ponieważ grunty na obszarach w zarządzie
PGL Lasy Państwowe zaliczane są głównie do gruntów leśnych, prowadzenie wydobycia metodą odkrywkową będzie
wymagało tymczasowej lub trwałej zmiany dotychczasowego sposobu użytkowania tych gruntów.
Po udostępnieniu złoża, następuje regularne wydobywanie z niego kopaliny (
etap 4
). Wraz z eksploatacją pro-
wadzi się często także proces przeróbki kopaliny, w zależności od jej końcowego zastosowania. Jest to najważniejszy
etap w cyklu życia kopaliny, pozwalający na osiąganie korzyści gospodarczych z prowadzonej działalności górniczej.
Ostatnim elementem w cyklu życia kopalni odkrywkowej jest jej likwidacja i rekultywacja gruntów pogórniczych
(
etap 5
). Likwidacji ulegają wszystkie obiekty techniczne kopalni, natomiast zajęte do tej pory pod działalność gór-
niczą grunty poddawane są zabiegom rekultywacyjnym. Rekultywacja gruntów pogórniczych może być prowadzona
w kierunku leśnym, w wyniku czego teren nabiera cech lasu produkcyjnego lub ochronnego. Jeżeli pozwalają na to
warunki hydrogeologiczne, wyrobisko pogórnicze może zostać zrekultywowane w kierunku wodnym i pełnić funkcję
zbiornika przeciwpożarowego bądź retencyjnego.
Geometryczny kształt zalegania złoża w stosunku do powierzchni otaczającego terenu będzie decydował o za-
stosowanej technice jego wydobycia. Z tego punktu widzenia wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje wyrobisk od-
krywkowych.
Wyrobisko odkrywkowe wgłębne
jest tworzone w sytuacji kiedy złoże kopaliny zalega poniżej otaczającego te-
renu, a górna krawędź tego wyrobiska znajduje się na równi z terenem. Wyrobisko takie pokazano na rysunku 2.3.
Rysunek 2.3.
Wyrobisko odkrywkowe wgłębne
W zależności od poziomu wód podziemnych oraz sposobu jego odwadniania w toku robót górniczych, wyrobi-
ska wgłębne mogą być suche lub zalane wodą. Wyrobiska wgłębne są charakterystyczne dla równinnej morfologii
terenów środkowej i północnej części Polski.